1011 – BOLSONARO: EEN BRAZILIAANS PERSPECTIEF
*
210.000.000 inwoners tegenover 742.000.000 in Europa. Amerika 326.000.000
*
Persoonlijke opmerking vooraf
Er
is geen enkele reden waarom Brazilë, dat reuenland aan de andere kant
van de wereld, mij doet denken aan het pipekleine Vlaanderen… De
overeenkomsten zijn louer toeval.
1011 – BOLSONARO: EEN BRAZILIAANS PERSPECTIEF
*
**
210.000.000 inwoners tegenover 742.000.000 in Europa. Amerika 326.000.000
*
De verkiezing van Jair Bolsonaro
in Brazilië kwam voor velen onverwacht. Om de omwenteling van een
jarenlang links bestuur door de Arbeiderspartij (PT) van onder andere Dilma Roussef en Lula da Silva te kaderen, had Doorbraak een interview met
Eduardo Platon
*
Eduardo
is een Braziliaans burger, maar met globale connecties. De voorbije
zeventien jaar reisde, woonde en werkte hij in het buitenland.
Hij
heeft een masterdiploma in Business and Finance, en ééntje in politieke
filosofie (beide behaald in de VS). Eduardo verdeelt zijn tijd over de
private sector, overheids agentschappen, politieke partijen en NGO’s,
waardoor hij een perspectief kan bieden uit verschillende invalshoeken.
*
Eduardo beschouwt zichzelf als een culturele conservatief en een economische liberaal.
Dit interview verschijnt in drie delen. Vandaag deel 1.
Links heeft tweedracht gecreëerd
*
Het
Braziliaanse politieke kader gaat vooruit. Sommigen denken dat we
achteruit gaan, maar ik zie het anders. Ik zie hoe we eindelijk een
aantal economische, financiële, sociale, culturele, internationale en
milieu-problemen aanpakken waar we lang niets aan gedaan hebben.
Dit land kan lessen leren uit het vlot overhandigen van de macht
*
Brazilië is een Christelijk land, met ongeveer 60% katholieken en 25% Evangelische Christenen. Het Braziliaanse gezin heeft veel aandacht voor het gedrag van politici.
Dat is één van de redenen waarom Bolsonaro zo veel publieke steun
kreeg. Wanneer ik naar mezelf kijk, in het midden van al dit gedoe, ben
ik oprecht gelukkig. Drieëndertig jaar lang, sinds het einde van de militaire dictatuur in 1985,
werden we geregeerd door linkse leiders. Sommige van hen waren meer
gematigd, andere meer extreem. Dit land kan lessen leren uit het vlot overhandigen van de macht, zoals andere landen in bijvoorbeeld Europa en Azië ook doen. We kunnen kijken naar wat er de voorbije dertig jaar bereikt is, maar ook kritiek geven en een aantal premissen aanpassen.
JAIR BOLSONARO
*
Je
stemde voor Bolsonaro. Kan je me de voornaamste redenen geven waarom je
hem verkoos boven andere kandidaten, zoals bijvoorbeeld Haddad van de
Arbeiderspartij?
Partido dos Trabalhadores
*
Ik
woon in Brazilië en ik voel de druk. Ik voel hoe mensen bang zijn om
buiten te gaan, ik voel hoe slecht het politieke systeem geworden is. We
hebben het over veiligheid, ja, maar ook gewoon over het gebrek aan
respect dat mensen voor elkaar hebben, hoe mensen met elkaar omgaan.
Links heeft tweedracht gecreëerd in ons land. Vóór Lula (de voormalige linkse president van Brazilië, nu opgesloten voor corruptie, nvdr)
was dit land niet verdeeld tussen de ‘haves’ en de ‘have-nots’. Blanken
tegen zwarten. De LGBTQ-gemeenschap. Linkse leiders hebben die
tweedracht geïntroduceerd in de samenleving, dat onderscheid was vroeger
nooit zo belangrijk.
Laten
we het hebben over veiligheid. 63.000 mensen per jaar worden vermoord
in Brazilië. Per jaar. In Brazilië worden meer mensen gedood dan in
conflictzones als Irak. Het is droevig om te zien hoe een land als
Brazilië, met zo’n groot potentieel en zo veel rijkdom, verkeerd
bestuurd wordt, naar mijn mening.
Kijk
naar het aantal agenten dat gedood wordt, het zijn er meer dan eender
waar ter wereld (in 2016 stierven 437 politieagenten in Brazilië, in de
VS 135, nvdr). Elk land dat zijn wetten wil doen naleven heeft een
slimme veiligheidsstrategie nodig. Je hebt middelen nodig, veel
training. Je moet er voor zorgen dat je agenten zich veilig voelen. Als ze zich niet veilig voelen, kunnen ze de burgers niet beschermen. Veel mensen verdedigen de criminelen, maar we verdedigen niet de mensen die ons beschermen. Daar moeten we iets aan doen.
Persoonlijke opmerking
*
In Coburgia schafte Louis Tobback
(SP-a), toenmalig Minister BiZa, met het ‘Pinksterplan’ op 5 Juni 1990
de RIJKSWACHT af… Dit militaire elitekorps had bestaan van 10 juli 1796 tot 1 april 2001.
Hiernavolgend leest U hoe de nieuwe Braziliaanse President Bolsonaro, om door het Volk verkozen te raken, het net andersom deed…
Hallo, BDW, bent U niog daar?
*
Toenemende militarisering?
Bolsonaro
presenteerde zichzelf als de kandidaat van de openbare orde en
veiligheid. Hij beloofde onder andere meer privébezit van wapens toe te
laten, om de politie meer vrijheid te geven om dodelijk geweld te gebruiken. De vorige president, Temer, stuurde het leger naar de Staat Rio de Janeiro om de orde te herstellen. Zie je een toenemende militarisering van de ordehandhaving? Ligt daar een mogelijk probleem?
De corruptie in de overheid is onvoorstelbaar
*
Rio de Janeiro is een failed state.
De staat heeft zo veel slechte gouverneurs gehad de afgelopen decennia.
Gouverneur Pezão is onlangs gearresteerd. De laatste drie of vier
gouverneurs zitten ofwel in de gevangenis of staan op het punt naar de
gevangenis gestuurd te worden. De corruptie in de Overheid is
onvoorstelbaar. Die Staat daar heeft geen geld, voor niets, zelfs niet
om haar eigen ambtenaren te betalen. De georganiseerde misdaad neemt de
Maatschappij in Rio volledig over en infiltreert de overheid.
Ik
denk dat wat er in Rio met het Leger gebeurd is, noodzakelijk was, maar
dat het niet op volle capaciteit gebeurde. De militaire interventie nam
enkel de ordehandhaving over, om bezittingen en burgers te beschermen.
Het Leger is niet verantwoordelijk voor het Bestuur van de Staat, er was
geen politieke overname. Ik denk dat het niet goed gedaan is: bij een federale interventie moet je alles kunnen overnemen, niet slechts de ordehandhaving.
De
interventie loopt tot het einde van dit jaar, dus de nieuwe President
zal moeten beoordelen of ze in haar huidige vorm kan doorlopen, of ze
een versnelling hoger moeten schakelen.
Wat bedoel je met ‘een versnelling hoger’?
*
Gezien
de ernst van de situatie zal men moeten bekijken hoe men een systeem
kan installeren dat de Wet en veiligheidsmaatregelen doet respecteren.
Laten
we even uitzoomen en naar het bredere plaatje kijken. Bolsonaro en
leden van zijn team hebben bewondering uitgedrukt voor het militaire
regime en een aantal daden van dat regime verdedigd. Sommigen in
Brazilië, maar ook in de internationale gemeenschap, maken zich zorgen
over die combinatie van bewondering voor de militaire dictatuur (uit het verleden) en de ordehandhavingsretoriek. Deel je die bezorgdheid?
Ik
denk niet dat we terug zullen afglijden naar een dictatuur. Het
Brazilië in de tijd van de dictatuur was een heel ander Brazilië. We hadden geen politiek geëngageerde burgers, we hadden geen instituties als de federale politie, de juridische agentschappen…
Bolsonaro
is al langer politicus dan hij ooit militair was, al 27 jaar. Hij is
een politicus, geen soldaat. Ik denk niet dat we ons zorgen moeten maken
over een democratisch afglijden.
Hij moest in debat gaan met een hele boel linkse politici die zich altijd negatief uitlaten over de militaire dictatuur — zoals de media
dat noemt, maar wat we eigenlijk moeten benoemen als de tijd dat het
Leger aan de macht was. Bolsonaro verdedigde de goede dingen die toen
gebeurd zijn. Brazilië stond voor de keuze: één bepaalde ideologie
(communisme, nvdr) nastreven, of terugvechten en deel uitmaken van de
vrije wereld. Het militaire regime creëerde onder andere de publieke
infrastructuur.
Hoe
Bolsonaro spreekt is niet noodzakelijk hoe hij zal regeren. Om dingen
te veranderen, moet je eerst de aandacht zien te trekken, de discussie
winnen, en dat doe je door wat meer explosief uit de hoek te komen. Dat gebeurt niet enkel in Brazilië, maar wereldwijd: Italië, Oostenrijk, de VS.
Het politiek-institutionele landschap
Wat is het institutionele landschap in Brazilië? Welke controle mechanismen bestaan er?
Brazilië
is een presidentieel systeem, met een scheiding der machten die elkaar
in balans houden. We hebben een hooggerechtshof met elf rechters,
waarvan de meeste corrupt zijn (lacht).
*
Hoe worden rechters in het hooggerechtshof benoemd? En voor hoe lang?
Ze
worden benoemd door de president, voor het leven geloof ik (er bestaat
geen maximum termijn, maar wel een verplicht pensioen op 75, nvdr).
Daarom had het Lula-oordeel zo’n groot effect (het Hof bevestigde Lulas
veroordeling tot 12 jaar cel, nvdr): hij kreeg zes stemmen tegen. Het
was erg nipt, hij verloor met maar één stem.
De
reden dat hij veroordeeld is, is omdat het leger duidelijk maakte dat
Brazilië een rechtstaat is. Generaal Eduardo Villas Boas, commandant van
het Leger, tweette dat het Hof zijn functie moest uitoefenen en dat
corrupte mensen niet zo gemakkelijk vrij zouden mogen komen.
Interview - 15 DECEMBER 2018
*
Michael Domen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten