1003 NIET ITALIË MAAR EUROPA STAAT STRAKS IN BRAND
*
*
foto: ©reporters
Toen op 4 maart 2018 de Lega en de Vijfsterrenbeweging
de Italiaanse parlementsverkiezingen wonnen en daarna de eerste
zogenaamde populistische regering van Europa vormden, luidden in zowat
elke Europese hoofdstad de alarmklokken. Negen maanden later staat niet
Italië maar wel de rest van Europa in brand.
Frankrijk overschrijdt de Europese norm
Wat
begon met een manifestatie tegen de hogere accijnzen op diesel, in
werkelijkheid een verkapte belastingsverhoging, groeide na enkele weken
uit tot gewelddadige massademonstraties van
de ‘gilets jaunes’.
*
Nadat
de Franse president deze protesten eerst negeerde en daarna zwaar
onderschatte, deed hij gisteren een symbolische knieval aan de gele
hesjes in een TV-toespraak.
Daarmee wordt het begrotingstekort van 2,8% nog groter.
Aan
de 22 miljoen kijkers liet hij verstaan dat men de volkswoede begrepen
had en tegelijkertijd kondigde hij een reeks sociale maatregelen af die
maar liefst twaalf miljard euro zullen kosten. Daarmee wordt het
begrotingstekort van 2,8% nog groter, en overschrijdt de Franse regering
ruim de Europese norm. Macron hoopt hierdoor alsnog zijn politiek vel
te redden.
*
Complete chaos in Brexit-land
Op
dezelfde dag van de presidentiële overgave aan de volksprotesten in
Frankrijk, stelde de Britse premier Theresa May de stemming over de
Brexit-deal in het parlement uit naar een onbekend tijdstip. Gezien May
voor de overeenkomst met de Europese Unie geen meerderheid achter zich
wist te scharen, werd hiermee de Brexit-chaos compleet.
Indien er een No-Deal Brexit komt, betreedt het Verenigd Koninkrijk onontgonnen terrein.
Onzekerheid
schrikt internationale investeerders af, en dat heeft vandaag reeds
financiële gevolgen. Zo verloor de pond sinds het begin van de
Brexit-saga al meer dan elf procent van haar waarde en kostte het de
Britse economie bijna twee procent groei. Hoe langer de onzekerheid
duurt, hoe hoger de economische prijs voor de Britten uiteindelijk zal
worden, zeker op korte termijn.
Vlaanderen
Belgische minderheidscoalitie
In
België verloor de regering- Michel haar parlementaire meerderheid
omwille van de ondertekening van het Global Compact in Marrakesh.
Volgens CD&V-voorzitter Wouter Beke was er na het vertrek van de
Vlaams-nationalisten geen sprake van een nieuwe regering, waardoor hij
een vertrouwensstemming in de Kamer niet nodig achtte.
België
wordt nu bestuurd door een oranje-blauwe minderheidscoalitie die amper
52 zetels telt op een totaal 150, waardoor de democratische legitimiteit
van elke beleidsdaad, waaronder de ondertekening van internationale
akkoorden, zeker in vraag mag worden gesteld.
Neofascisme in Spanje
*
de opkomst van het neofascistische Vox
In
Spanje moest de regering onder leiding van de socialist Pedro Sánchez
de opkomst van het neofascistische Vox in Andalusië ondergaan. In enkele
maanden tijd steeg deze extreemrechtse formatie van
0,4% naar 11% en veroverde bij de verkiezingen begin december uit het
niets twaalf zitjes in het regionale parlement. Ook de liberale
Euronationalisten van Ciudadanos, lid van de ALDE-fractie onder leiding
van Guy Verhofstadt, nemen steeds meer kiezers over van de door corruptie geplaagde Partido Popular, en verdubbelden hun score.
De
regerende PSOE leed dan weer een historische nederlaag, en volgt steeds
meer de dalende trend van de Europese sociaal-democratie. Na een jaar
zitten er ook nog steeds Catalaanse politici in de Spaanse gevangenissen
omwille van het organiseren van een referendum, nota bene een feest van
de directe democratie.
Duitsland: kan Karrenbauer bruggen bouwen?
een continuïteit met Merkels’ beleid
In Duitsland begon vorig weekend het post-Merkel-tijdperk van
Annegret Kramp-Karrenbauer,
*
waarbij
tijdens de voorzittersverkiezing een duidelijke ideologische tweespalt
zichtbaar werd binnen de CDU. Of de centrumlinkse Karrenbauer ook
bruggen kan bouwen, en de centrumrechtse kiezer kan overtuigen om toch
niet over te stappen naar de AfD, zal de komende verkiezingen duidelijk
worden. De eerste signalen lijken echter die van een continuïteit met
Merkels’ beleid, wat de voobije jaren bijna leidde tot een breuk met de
Beierse CSU, tot historisch lage electorale scores en veel krampen in de
maatschappelijke onderbuik.
Italië lijkt zowaar stabiel
In
vergelijking met wat er de voorbije weken en dagen is gebeurd in de
Europese politiek, lijkt Italië wel een stabiel land. Ondanks de
begrotingsperikelen met de Europese commissie, de torenhoge
staatsschuld, de lage economische groei en de hoge werkloosheid zit de
regering-Conte stevig in het zadel. Ook de financiële markten panikeren
niet meer, waardoor de spread al een tijdje stabiel onder de driehonderd
punten blijft hangen.
een brede democratische consensus
Deze
geel-groene, en volgens sommige populistische, regering kan echter in
vergelijking met de bovengenoemde landen wel rekenen op een brede
democratische consensus, zowel in het parlement als in de peilingen.
Daarenboven zal Macron, nu hij de sociale vrede van de gele hesjes heeft
afgekocht met een nog hoger deficiet, vermoedelijk een toontje lager
zingen over de gebrekkige Italiaanse begrotingsdiscipline. En het fel
gecontesteerde veiligheidsdecreet van Matteo Salvini (Lega), zal
waarschijnlijk niet veel weerstand krijgen van Karrenbauer, indien ze de
rechtervleugel van de CDU nog enigszins wil behouden.
Ademruimte voor politieke experimenten
een poging tot vernieuwing
Italië
was het eerste land die de opkomst van anti-systeemkrachten heeft
meegemaakt. Na de ineenstorting van de traditionele partijen begin de
jaren ’90 door het gerechterlijk corruptieonderzoek Mani Pulite kregen politieke experimenten er veel meer ademruimte.
*
Zo
was er het Berlusconisme die het politiek toneel meer dan twee decennia
beheerste. Ook het korte succes van de centrumlinkse Partito
Democratico onder leiding van de ‘rottamatore’ Matteo Renzi was een
poging tot vernieuwing, al bleek het achteraf oude wijn in nieuwe vaten.
Ook de opkomst van de burgerbewegingen, met als belangerijkste exponent de Vijfsterrenbeweging (Movimento Cinque Stelle) van Luigi Di Maio, en de recente electorale explosieve groei van de rechtspopulistische Lega (vroeger Lega Nord) onder Matteo Salvini, passen in deze rij van post-traditionele politieke vernieuwing.
Vandaag
wordt Italië geleid door de eerste Europese regering zonder de
aanwezigheid van christendemocraten, liberalen en/of sociaal-democraten.
Het land geniet ondanks de langdurige economische crisis ook van een
fase van sociale vrede. De regering-Conte is verrassend genoeg stabieler
en coherenter dan veel voorgaande, en meer dan zestig procent van de
Italianen steunt nog steeds deze coalitie. Maar wat de concrete
resultaten zullen zijn van dit beleid op korte en lange termijn is het
voorlopig gissen.
media
Luister naar de noodklokken
door rechts- of linkspopulisten worden gekaapt
In
het licht van de politieke gebeurtenissen in de Europese Unie, zal dan
ook niet Italië maar de rest van de (West-)Europa vrijwel zeker bij de
komende Europese verkiezingen in mei 2019 stevig door elkaar worden
geschud. Indien de traditionele partijen willen overleven, wordt het
tijd dat men eens naar alle (nood)klokken begint te luisteren. Culturele
identiteit, sociale cohesie, integratie, soevereiniteit, globalisering,
fiscale rechtvaardigheid, etc. zijn cruciale thema’s die steevast door
linksliberale en progressieve wereldburgers worden genegeerd, en door
rechts- of linkspopulisten worden gekaapt. Het is dan ook de taak van de
hedendaagse conservatieven om in deze debatten het voortouw te nemen en
geloofwaardige politieke alternatieven aan te bieden, vooraleer heel
Europa weer in brand staat, zowel figuurlijk als letterlijk.
Philip Roose
12 DECEMBER 2018
*
Geen opmerkingen:
Een reactie posten