PINAR AKBAS OVER HAAR ERVARING MET THUISTAAL & ONDERWIJS
*
**
*
Het Groot Progressief Project ter Bestrijding van Samenlevingsproblemen
Mijmeringen van een 'mislukte onderwijs specialiste'
*
25 februari 2020 Leestijd 7 minuten
*
Meertaligheid
in onderwijs is geen oplossing om taalachterstand weg te werken. Het
heeft nog minder te maken met het algemeen welbevinden van een kind. Het
werkt contra-productief en demotiverend. Mijmeringen over het gebruik
van de thuistaal op school door een mislukte onderwijsspecialiste.
Integratie in Overpelt
Op
2,5 jarige leeftijd begon mijn schoolcarrière in een kleuterschool in
een dorp met gezellige kleuterjuffen. Die spraken een andere taal dan het Turks,
mijn thuis- en moedertaal. Het waren Juffen die ook nog eens stiekem
mijn Turkse broodjes opaten die mijn moeder zorgvuldig voor mij inpakte
en in mijn Maya de Bij-schooltasje legde. Toen mijn moeder te weten kwam
dat mijn Juffen verzot waren op de huisgemaakte broodjes maakte ze
altijd een extra lunchpakket klaar voor de Juffen. Op die manier
ontstond er een vriendschap tussen mijn ouders en de kleuterjuffen. Die
brengt ons na meer dan 35 jaar nog altijd met de mooiste herinneringen
terug naar Overpelt en het kleine schooltje waar mijn broer en ik
Nederlands hebben geleerd.
Het
was een tijd waarin geen enkele leerkracht ooit een driftig, Turks
temperamentje had meegemaakt dat zo gefrustreerd was omdat ze geen
Nederlands kon spreken. Juffrouw Bodson en Juffrouw Angèle hebben
onbewust zeer waardevol werk geleverd door mijn broer en mezelf (het
driftig temperamentje) gewoon te laten participeren in de klas ondanks
de taalbarrières. Een kind moest een kind onder alle kinderen blijven in
die tijd. Ik herinner mij nog dat ik huilend thuiskwam en schreeuwde
dat ik niemand verstond. En dat niemand mij begreep.
Plantrekkers
Mijn
ouders en de kleuterjuffen hadden het geduld van een boeddhistische
monnik. Hoe kwader en opstandiger ik werd, hoe meer ze zich afzijdig
hielden van het gekrijs en het gestamp van een kleuter en rustig
afwachtten. Ik herinner mij zelfs de zelfvoldane grijns van mijn broer.
Die had twee jaar tevoren hetzelfde proces doorlopen, alsof hij wilde
zeggen: ‘wacht maar, zus, voor je het weet, ben je zo vertrokken.’
Datzelfde
jaar kwam ik van school en tijdens mijn vieruurtje vertelde ik mijn
moeder alles over mijn nieuw vriendinnetje Esther. Mijn Nederlands was
niet perfect, maar ik was een spons, net zoals de meeste kinderen. ‘We
hadden geen groot pedagogisch project nodig om jou een kind te laten
zijn. Soms onderschatten wij kinderen, eigenlijk zijn het plantrekkers,’
aldus mijn moeder. Het gesprek met mijn ouders gaat over het gebruik
van ‘thuistaal’ op school. Vlaams Parlementslid Elisabeth
Meuleman en haar partij Groen pleiten voor een wettelijke verankering
van de thuistaal in Vlaams onderwijs.
Internationale dag van de moedertaal
Ik
ben in het ouderlijke huis .We drinken Turkse thee, de satelliet-tv
geeft ons op gedempte toon nieuws over de heimat van mijn ouders, een
Turks vegetarisch stoofpotje staat te pruttelen op het fornuis. We
ademen en leven in het Turks in dit ouderlijke huis waar tweetaligheid
bij wijze van spreken werd gedrild. Mijn ouders vragen vanwaar die
behoefte komt om de thuistaal op school te gebruiken. En ik herhaal de
holle woorden die in de resolutie van Groen worden gebruikt die ze
hebben ingediend op de internationale dag van de moedertaal: het
welbevinden van het kind, assimilatie, positieve appreciatie… Mijn
ouders hebben de finesses van het rollen met de ogen goed onder de knie
en beginnen door elkaar te beargumenteren, zonder elkaars beurt af te
wachten, over wat voor een samenleving de politiek wil creëren. Heel
geamuseerd vertrek ik naar huis, zoals altijd met tien
Tupperware-doosjes gevuld met Turks eten in mijn handen.
Wiskunde in het Turks
Tijdens
het vullen van mijn diepvriezer met de voorraad Turkse stoofpotjes moet
ik terugdenken aan Refika die op achtjarige leeftijd in mijn klas kwam
te zitten. Refika was toen nog maar een week in België. De leerkracht
zette haar naast mij omdat ik hier geboren was en naar zijn mening goed
Nederlands en Turks kon spreken. Ik kreeg de opdracht haar te helpen
door tijdens de lessen alles uit te leggen in onze gemeenschappelijke
thuistaal.
We
spreken hier dus over achtjarigen die nog maar pas kunnen lezen en
schrijven en die nog alles moeten leren over rekentafels. Ik, als
perfect tweetalige, zou momenteel als leerkracht misschien een
nieuwkomer van Turkse origine kunnen helpen. Maar wiskunde is dan weer
een wetenschap die menig mensen in hun moedertaal nog niet eens krijgen
uitgelegd. De achtjarige Pinar had het nooit kunnen uitleggen in het
Turks, de vijftienjarige evenmin, de huidige veertigjarige nog minder.
Frustraties
Refika
raakte gefrustreerd omdat ze niet kon volgen. Ze werd boos op mij omdat
ik niet op tijd alles kon vertalen. Op die manier kon ik niet alles
volgen wat de leerkracht vertelde en geraakte ik ook gefrustreerd.
Refika lichtte haar ouders en zus en broer in waardoor haar oudere zus
mij kwam bedreigen op school. Mijn ouders kregen de boze ouders van
Refika aan hun deur die kwamen klagen dat hun dochter niet werd geholpen
door mij. Ik zou de lessen verkeerd hebben uitgelegd en dat zou ik
zelfs bewust gedaan hebben. Een achtjarig kind werd hier belaagd met de
meest verschrikkelijke argumenten en verwijten omdat de goedbedoelde
intenties van een school eigenlijk voor nog meer problemen hadden
gezorgd.
En
zoals elke Turk die geen geldig argument kan bedenken, werden mijn
familie en ik beschuldigd van gevoelens van jaloezie. Erdogan gebruikt
dat argument trouwens nog altijd: ‘het Westen is jaloers op ons!’ Maar
dat terzijde. Refika ging naar het deeltijds onderwijs en stopte
volledig met school. Op achttienjarige leeftijd huwde ze en werd ze snel
moeder. Haar Nederlands is even erbarmelijk als het Nederlands van een
nieuwkomer, alhoewel Refika al meer dan dertig jaar in België woont.
Mislukte onderwijsspecialiste
Ik
wil echt wel meedenken met het ‘Groot Progressief Project ter
Bestrijding van Samenlevingsproblemen’ maar dan moeten het wel
realistische voorstellen zijn. Professor Wouter Duyck
heeft op Twitter de wetenschappelijke consensus waar mevrouw Meuleman zo
graag mee uitpakt weerlegd met ander wetenschappelijk onderzoek. Dat
brengt mij tot mijn mandaat als lid van het Bijzonder Comité voor de
Sociale Dienst in Hasselt waar we individuele dossiers van het OCMW
behandelen inzake toekenning, intrekking, herziening van leeflonen en
andere vormen van steun. Zonder in verdere details te treden en om
niemands privacy te schenden, wil ik enkel dit meegeven: meertaligheid
in onderwijs werkt demotiverend.
*
Pinar Akbas
NASCHRIFT
*
Groene Dames en GroenHeren,
Buiten het feit om van jullie te doen spreken (en houden), wat is ’t nu: eieren of jong?
Eerst willen jullue obns eifen land volstgoppen met vreemdelingen, en dan wil je dat die vreemdelingen vreemdelingen blijven.
Nooit van gehoord, ‘dat een taal gans het volk is’?
*
Jullie
bewijzen dus eens te meer, net als diene Ar-do-gan, niet eens van deze
planeet te zijn. Die Mevfr. Pinar zegt het trouwens zelf: Turken hiren
thuis in Turkystan. Waar ze niet een schijnen te weten dat in goed
Nederlands het Juffen zijn, en geen …juffen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten